انواع پروتزهای اندام فوقانی

انواع پروتزهای اندام فوقانی

برخی اوقات بیماران دارای نقص عضو مادرزادی هستند، در این موارد بر اساس موضعی که دچار نقص است، صرف نظر از نوع نقص عضو(مادرزادی یا اکتسابی بودن)، پروتزهای مصنوعی اختیار فرد قرار می‌گیرد. اگر قطع عضو فقط در یک عضو باشد به آن یک طرفه و اگر در هر دو عضو صورت گیرد، به آن قطع عضو دو طرفه می‌گویند. دسته بندی انواع پروتزهای اندام فوقانی به شرح زیر است:

  • پروتز زیبایی یا پروتز منفعل
  • پروتز مکانیکی
  • پروتز مایوالکتریک که با امواج الکتریکی حاصل از انقباض عضلات کار می‌کند
  • پروتز مخصوص فعالیت‌های جسمانی

قطع شدن اندام فوقانی تعیین میزان قطع شدگی عضو، به عوامل و فاکتورهای زیادی بستگی دارد. از طرفی هرچه میزان ارتباط و تماس با عضو باقی مانده زیاد‌تر باشد، امکان استفاده از پروتزها نیز افزایش می‌یابد. قطع شدن اندام فوقانی را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

  • قطع شدن بخشی از دست و انگشت، انگشت شست یا بخشی از قسمت پایین مچ
  • قطع شدن مفصل از قسمت مچ و جدا شدن عضو از مچ دست
  • قطع شدن عضو از قسمت آرنج تا شانه
  • قطع شدن عضو از شانه و باقی ماندن کتف که احتمال جدا شدن یا نشدن استخوان ترقوه وجود دارد
  • قطع عضو در سطح شانه و جدا شدن استخوان ترقوه و کتف

در کل 4 نوع پروتز برای اندام فوقانی وجود دارد، فردی که دچار نقص عضو فوقانی است می‌تواند بر اساس کمک‌های تیم مراقبت و توانبخشی، حق انتخاب بیشتری برای انتخاب نوع پروتز داشته باشد. معرفی انواع اندام فوقانی مصنوعی پروتز پیشنهادی پزشک بستگی به نیازها، قدرت بدنی، سبک زندگی و فعالیت‌های تفریحی و کاری فرد دارد. اغلب پروتزها دارای چند نوع سیستم کنترل هستند با این حال می‌توان یک دستگاه هیبریدی برای بیمار طراحی و تولید کرد. به طور مثال از مایوالکتریک برای کنترل عملکرد دست و یک دستگاه مبدل مجزا برای کنترل موقعیت آرنج، استفاده می‌شود. پیشرفت‌های حاصل شد در زمینه طراحی و تولید انواع پروتز موجب شد تا بیمار بتواند، برخلاف گذشته در هر لحظه چندین عمل را با هم انجام دهد.  

  • پروتز زیبایی یا منفعل

از این پروتز صرفا برای زیبایی استفاده می‌گردد. این پروتزها از لحاظ ساختاری بسیار شبیه به اندام سالم هستند و جایگزین خوبی برای اندام از دست رفته می‌باشند. مزایا:

  • از لحاظ زیبایی پاسخگو نیاز بیمار است.
  • وزن کم
  • استفاده و نگهداری ساده

بدلیل شرایط خاص روانی که پس از نقص عضو برای افراد ایجاد می‌گردد، این پروتز این حس را به بیمار می‌دهد که با سایر افراد جامعه تفاوتی ندارد. استفاده از این پروتز مشکلی هنگام پوشیدن لباس برای فرد ایجاد نمی‌کند و حتی به وی احساس متعادل بودن نیز می‌دهد.

  • پروتز بادی پاور یا مکانیکی

پروتزی است که با سیستم حرکتی کار می‌کند و این سیستم از طریق حرکات مخصوص بدن کنترل می‌گردد. مزایای استفاده از پروتز معمولی:

  • قیمت پایین‌تر نسبت به پروتزهای مایوالکتریک
  • باز و بسته شدن ارادی دستگاه مکانیکی

(باز شدن ارادی بدین معناست که بیمار از طریق سیستم کابلی، پروتز را باز کرده و سپس با استفاده از طناب کششی، خود به خود بسته می‌شود.)

  • قابلیت کم و زیاد کردن نیرو برای کنترل حرکات پروتز

معایب استفاده از پروتز معمولی

  • ایجاد حس سنگینی، درد و ناراحتی هنگام استفاده از باندکشی
  • محدودیت دامنه حرکتی بدلیل وجود محل اتصال باند و سیم
  • ظاهر مکانیکی ناخوشایند
  • استفاده دشوار برای بیماران دارای توانایی جسمانی ضعیف

  • پروتز مایو الکتریک

نوعی از پروتز که با سیم باتری کار می کند. این پروتز میانگین سیگنال‌های EMG تولیدی عضلات، هنگام انقباض را دریافت می نماید و با توجه به آن‌ها دستور حرکت را به مچ یا دست یا آرنج صادر می‌نماید.   مزایای استفاده از پروتز الکتریکی

  • پوشش عملکردی و حرکتی نامحدود
  • کمک به افزایش قدرت، بازسازی توان عملکردی و زیبایی ظاهری دست
  • حذف یا کاهش باندکشی
  • شباهت زیاد به بازو واقعی
  • دامنه حرکتی بسیار گسترده
  • استفاده انرژی باتری
  • ارائه قدرت بیشتر برای گرفتن اشیاء

معایب استفاده از پروتز الکتریکی

  • هزینه اولیه بالا
  • وزن زیاد
  • هزینه تعمیر بالا
  • اتکا به عمر باتری

  • پروتز مخصوص فعالیت جسمانی

همانطور که بیان شد، پروتز متناسب با نیاز و فعالیت‌های جسمانی و روزمره بیمار طراحی می‌گردد. امروزه پروتزهای متعددی برای انجام فعالیت‌های مختلفی نظیر نگه‌داشتن دوربین، باغبانی، ماهیگیری، ساخت و ساز، نواختن ساز و فعالیت‌های ورزشی نظیر شنا، اسکی و گلف طراحی و تولید شده است.

بدون نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *