ژل لاینر: ویژگی‌های ژل سیلیکونی پای مصنوعی

در این مطلب قصد داریم به معرفی پروتز، ژل لاینر در پروتز و انواع آن و ژل پروتز زیر زانو و بالای زانو بپردازیم. آمپوتاسیون یا قطع عضو، نوعی جراحی است که در طی آن تمام یا بخشی از یک عضو -دست، پا یا انگشت- قطع می‌شود. آمپوتاسیون به دلایل مختلفی انجام می‌شود. شایع‌ترین دلیل برای انجام شدن جراحی‌های قطع عضو، مشکلات عروقی است و شایع‌ترین عامل ایجاد کننده مشکلات عروقی، بیماری دیابت است.

مرکز تخصصی ساخت پروتز پا کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان بوده است . برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید
با ما در ارتباط باشید

ژل پروتز چیست؟

عروق و رگ‌های بدن وظیفه اکسیژن‌رسانی به سلول‌های اندام‌های مختلف بدن را دارند. اگر خونرسانی به این سلول‌ها به هر دلیلی قطع شود، بافت می‌میرد و زمینه‌ای برای ایجاد عفونت شکل می‌گیرد. تصادف، سوختگی شدید، سرطان استخوان و ماهیچه و عفونت‌هایی که با آنتی‌بیوتیک بهبود نمی‌یابند از دیگر علل آمپوتاسیون می‌باشد.

پروتز، وسیله‌ای مصنوعی است که جایگزین بخش از دست رفته بدن می‌شود و از آن برای بهبود عملکرد فرد و زیبایی ظاهری استفاده می‌کنند. بخشی از پروتز که عضو باقی‌مانده در آن قرار می‌گیرد، ممکن است با آسیب زدن به پوست، باعث ناراحتی بیمار شود. ژل لاینر بین عضو باقی‌مانده و پروتز قرار می‌گیرد و لایه‌ای نرم و راحت را برای فرد فراهم می‌کند. انواع مختلفی از ژل لاینر برای اشکال مختلفی از سوکت‌ها وجود دارد. سوکت به بخشی از پروتز می‌گویند که عضو قطع‌شده، داخل آن قرار می‌گیرد. موادی مثل سیلیکون در ساختار ژل لاینر به کار برده شده است تا به این ترتیب کمترین حساسیت را برای پوست ایجاد کند.

ژل‌ لاینر از چه موادی ساخته شده‌ است؟

لاینر یک لایه بالشتی نرم و منعطف است که بر روی عضو باقی‌مانده (استامپ) قرار گرفته و اصطکاک بین پوست و سوکت را کاهش می‌دهد. انواع مختلف ژل لاینر، از مواد اولیه متفاوتی ساخته شده‌اند و باید بر اساس نیاز و راحتی فرد انتخاب شوند.

ژل لاینر سیلیکونی

این ژل‌ها پایدار هستند و به خوبی به عضو باقی‌مانده متصل می‌شوند. سیلیکون ماده‌ی نرمی است؛ اما استحکام بالایی در برابر فشارهایی که به آن وارد می‌شود دارد. مزیت دیگر سیلیکون آن است که به راحتی می‌توان آن را تمیز کرد. سیلیکون لاینرها با سیستم شاتل لاک (Shuttle lock) بهترین کارایی را دارند. منظور از شاتل لاک این است که در انتهای لاینر پیچی وجود دارد که به ساختاری در داخل پروتز متصل می‌شود. این سیستم باعث می‌شود عضو باقی‌مانده در داخل سوکت قفل شود. این لاینر برای افراد با فعالیت‌های کم تا متوسط مناسب است.

ژل لاینر پلی اورتان (Polyurethane)

این لاینرها به خوبی فشار را در سطح خود به جریان می‌اندازند و فشار به خوبی در داخل سوکت پخش می‌شود و در یک نقطه متمرکز نیست. لاینر پلی اورتان (PUR)  می‌تواند به راحتی به هر عضوی متصل شود. خاصیت پخش‌کنندگی فشار در ژل پلی اورتان، آن را برای استفاده در استامپ‌های حساس، استخوانی و آسیب‌دیده مناسب کرده است. پلی اورتان با سیستم تعلیق وکیوم (Vaccum) یا سیستم ساکشن (Suction) بهترین کارایی را دارد. این سیستم‌ها نیاز به سوکت‌هایی دارند که به صورت تمام‌سطح، تحمل‌کننده وزن (TSWB) باشند. این لاینر برای فعالیت‌های کم تا شدید مناسب است.

ژل لاینر کوپلیمر (Copolymer)

این لاینرها نرم، بالشتکی و بسیار الاستیک هستند و برای فعالیت‌های کم در استامپ‌های مختلف کاربرد دارند. کوپلیمرهایی با سیستم تعلیق ساکشن یا پین (Pin) کارایی بالایی دارند.

لاینرها ویژگی‌های مختلفی دارند. لاینرهای ضد باکتریال، مدل‌های روکش‌دار پارچه‌ای برای دوام بیشتر، لاینر دارای شکل آناتومیک خاص، مدل‌های نچسب و مدل‌هایی با ضخامت‌های مختلف برای پوست‌هایی با میزان حساسیت‌های متفاوت، از انواع لاینرها هستند.

اسلیو (Sleeve) چیست؟

اسلیو در سطح خارجی  پروتز قرار می‌گیرد و از جنس نئوپرن ( نوعی لاستیک صنعتی)، ژل یا پارچه است. از اسلیو در سیستم تعلیق مکشی یا وکیوم استفاده می‌شود. بر روی عضو قطع شده ابتدا لاینر پوشیده می‌شود.؛ سپس روی آن جوراب مخصوص پروتز قرار می‌گیرد. پس از آن، اندام در داخل سوکت قرار گرفته و اسلیو که از قبل بر روی سوکت رول شده، به سمت بالا باز می‌شود. اسلیو در سطح خارجی سوکت و لاینر در سطح داخلی آن قرار دارد، هوا بین این دو لایه محبوس می‌شود و با سیستم تعلیق مکشی پروتز را محکم در سر جای خود نگه می‌دارد.

اسلیو از مواد الاستیکی ساخته شده است و بین استحکام و انعطاف پذیری آن تعادل وجود دارد. اگر اسلیو ضخیم باشد، استحکام خوبی خواهد داشت اما فعالیت روزمره فرد را مختل می‌کند و مانع خم شدن زانو می‌شود. اگر اسلیو نازک باشد، زانو به راحتی خم می‌شود اما استحکام لازم را نداشته و عمر کمتری خواهد داشت. میزان فعالیت فرد، عمر اسلیو را تعیین می‌کند؛ با فعالیت بیشتر، اسلیو قدرت کشسانی و عملکرد خود را زودتر از دست می‌دهد.لایه‌ی خارجی اسلیو، پوششی نچسب دارد و الیاف آن از اصطکاک جلوگیری می‌کند. اسلیو در قسمت میانی شکل خاصی دارد که سبب راحتی بیشتر زانو در خم و راست شدن میگردد.

نحوه استفاده از ژل لاینر

برای استفاده از لاینرها ابتدا آن‌ها را کاملا برعکس کنید؛ به طوری که ژل در قسمت خارج قرار بگیرد و پس از اینکه از تمیز و خشک بودن ژل اطمینان حاصل شد، به آرامی انتهای لاینر را روی عضو باقی‌مانده قرار داده و به آرامی به سمت بالا بکشید. در حین پوشیدن لاینر مراقب باشید که تجمع هوا یا تاخوردگی در آن ایجاد نشود. برخورد جسم تیز یا فشار بیش از حد ناخن ممکن است به لاینر آسیب وارد کند.

لاینر نباید در معرض حرارت قرار بگیرد. ژل بهتر است هفته‌ای چند بار با آب سرد و صابون‌های طبیعی شسته شود. استفاده از اسپری، لوسیون‌ها و مواد شوینده دیگر، ممکن است سبب ایجاد حساسیت در فرد شود. این لاینرها به هیچ وجه نباید در ماشین لباسشویی انداخته شوند. حفظ بهداشت عضو باقی‌مانده در کاهش عوارض استفاده از پروتز موثر است.

اندازه‌ی مناسب در انتخاب ژل لاینر

اندازه‌ی مناسب مهم‌ترین نکته در انتخاب لاینر است. کوچک بودن لاینر سبب تعریق و فشار به عضو باقی‌مانده می‌شود و بزرگ بودن آن نیز باعث شل شدن و حرکت لاینر در حین راه رفتن خواهد شد.

در روزهای اول بعد از آمپوتاسیون، عضو باقی‌مانده دچار تورم است. بعد از مدتی این تورم کاهش پیدا می‌کند و عضلات عضو باقی‌مانده هم در اثر عدم استفاده کوچک می‌شوند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که در ابتدا اندازه‌ی کوچک تری برای لاینر انتخاب شود.

مرکز تخصصی ساخت پروتز پا کاویان کلینیک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه ساخت انواع اعضاء مصنوعی و کمک حرکتی همراه شما عزیزان بوده است . برای مشاوره رایگان با شماره 91008881 -021 در ارتباط باشید
با ما در ارتباط باشید